Është e vështirë të marrësh seriozisht një burrë me tuta blu dhe mbathje të kuqe. Por në një film të ri që del më 11 korrik, Superman merr përsipër një mision jashtëzakonisht ambicioz: të bëhet polici i botës.
Njeriu prej Çeliku (David Corenswet, në rolin e tij të parë si Superman) ndalon një shtet të pushtojë një tjetër. Ai beson se ka bërë një vepër të mirë dhe ka shpëtuar jetë. Megjithatë, Lois Lane (Rachel Brosnahan, që i jep rolit një ton të mprehtë dhe të mirëpritur) tregohet skeptike ndaj ndërhyrjeve të njëanshme: a ndalet ndonjëherë Superman të mendojë për pasojat e përfshirjes në konfliktet e vendeve të tjera?
Mendime të tilla gjeopolitike mund të duken jashtë vendit në një film me superheronj, zakonisht të mbushur me muskuj të fryrë dhe skena spektakolare. Por shumë prej tyre kanë qenë edhe metafora për mënyrën si Amerika e percepton rolin e saj në botë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për historitë e Supermanit, i cili ka si mision të mbrojë “të vërtetën, drejtësinë dhe mënyrën amerikane të jetesës”. Personazhi ka mbijetuar për gati nëntë dekada sepse është tërheqës, i përmbajtur dhe i përshtatshëm, në gjendje të reflektojë gjithmonë atë që përfaqëson “mënyra amerikane” në çdo kohë.
Rick Bowers, autor i një libri për Supermanin, e ka përshkruar atë si “shëmbëlltyrën e amerikanit tipik”. Edhe pse heroi mbërriti në Tokë si foshnjë nga planeti Krypton, ai u rrit në pjesën qendrore të Amerikës dhe mësoi të çmonte punën e ndershme.
Superman u krijua nga Jerry Siegel, djali i emigrantëve hebrenj nga Lituania. Siegel, një fëmijë i ndrojtur, kaloi vitet e para duke trilluar histori. Ishte i lidhur fort me të atin, që drejtonte një dyqan rrobash të përdorura në një zonë të vështirë të Cleveland-it. Pasi i ati vdiq gjatë një grabitjeje, imagjinata e tij u përqendrua në një personazh me forcë të mbinatyrshme.
Në tregimin e parë, heroi i tij shpëton një burrë të moshuar nga një sulmues.
Publiku e takoi për herë të parë Supermanin në qershor të vitit 1938, në kopertinën e “Action Comics 1”, ku ai ngre mbi kokë një makinë. Në faqen e parë, ai kupton se “duhet të përdorë forcën e tij të jashtëzakonshme për të mirën e njerëzimit”, dhe që prej asaj kohe ai është mishërim i virtytit dhe përkushtimit.
Fillimisht, përqendrimi i tij ishte brenda vendit, në tregimin e parë ai shpëton një grua të pafajshme nga dënimi me vdekje, dhe jo ndërkombëtar. Në atë kohë, Amerika kishte një qëndrim izolacionist, pavarësisht shqetësimeve në rritje të Franklin Roosevelt për Gjermaninë naziste.
Siegel dhe Joe Shuster, ilustratori, u përballën me një dilemë kur Amerika hyri në luftë. Ndjenja e drejtësisë e personazhit do ta shtynte pa dyshim të ndërhynte në krah të Aleatëve. Por as forcat e frikshme të Luftwaffe nuk do të kishin asnjë shans ndaj heroit me mantel. Ata kishin frikë se ushtarët do të demoralizoheshin nga tregimet me fitore të lehta të Supermanit. Rreth 80% e materialeve për lexim në ushtrinë amerikane përbëheshin nga komikët, dhe Superman ishte më i lexuari.
Për këtë arsye, alter ego-ja e tij civile, Clark Kent, u refuzua nga ushtria pas një testi për sytë që dështoi. Gjatë luftës, Superman luftoi kundër armiqve në vende të tjera, disa prej tyre gjermanë dhe japonezë. Megjithatë, ai mbeti simbol i trimërisë dhe drejtësisë amerikane. Në një kopertinë komiku të korrikut 1944, Lane shfaqet krah për krah me ushtarët duke thënë: “Ju jeni Supermenët e mi!”
Më vonë, Superman përballet me pyetjen nëse duhet apo jo të ndërhyjë në çështjet e botës. Në “Superman II” (1980), ai heq dorë nga fuqitë për të jetuar një jetë normale me Lane, duke e lënë Amerikën dhe botën të pambrojtur ndaj ambicieve të gjeneralit Zod, një ekspansionist luftënxitës. (Nuk është e vështirë të kuptohet mesazhi i kësaj historie të periudhës së Luftës së Ftohtë.) Filmi përfundon natyrisht me rikthimin e fuqive të Supermanit, kthimin në detyrën e tij si mbrojtës global dhe ngritjen e flamurit amerikan mbi Shtëpinë e Bardhë.
Komikët dhe filmat e fundit të shekullit XX dhe fillimit të shekullit XXI paraqesin Supermanin gjithnjë e më të përmbajtur për sa i përket ndërhyrjeve të huaja dhe çështjeve të sovranitetit. “Çfarë të drejte kam,” pyet ai në një moment, “t’u imponoj të tjerëve vlerat e mia?” Ai synon të arrijë sa më shumë me sa më pak forcë, duke përdorur goditje të sakta për të eliminuar qeliza terroriste, një pasqyrim i politikës amerikane që nga viti 2002 për eliminimin e objektivave me dronë.
Tani, Njeriu prej Çeliku është rindërtuar për të reflektuar politikën e sotme. Filmi i ri “Superman” ka dialogët tipikë dhe kërcënimin planetar, por, pa zbuluar shumë, tregon se konflikti në të cilin ai ndërhyn me nxitim është një kurth.
Kjo përkon, më së shumti, me pikëpamjet e disa prej anëtarëve të ekipit të politikës së jashtme të Donald Trumpit, të cilët besojnë se Amerika humbet kur përfshihet në konflikte të huaja.
Mund të duket e çuditshme që një njeri që mund të bëjë gjithçka të mendojë të mos bëjë asgjë, por kjo e bën filmin shumë të përshtatshëm për kohën që jetojmë. /TheEconomist