Nga Besmir Semanaj
Në një deklaratë që do ta kish zili edhe George Orwell, Kryeministri Edi Rama njoftoi se Ministrja për Inteligjencën Artificiale, Diella, është “shtatzënë” dhe pret 83 fëmijë virtualë – nga një për secilin deputet të Partisë Socialiste në Kuvendin e Shqipërisë.
Nëse në ndonjë vend tjetër lajmet për teknologjinë flasin për inovacion, në Shqipëri ajo po bëhet shtojzovalle e pushtetit politik.
Diella, aset shtetëror në shërbim partiak.
Në thelb të kësaj historie që ngjan me një skec politik të Portokallisë, fshihet një realitet i hidhur: Diella është një aset shtetëror, i financuar me fondet e buxhetit të qytetarëve shqiptarë. Por “fëmijët” e saj, këta 83 asistentë virtualë, do t’u shërbejnë vetëm deputetëve të Partisë Socialiste.
Asnjë fjalë për opozitën.
Asnjë transparencë mbi mënyrën si trajnohen, çfarë të dhënash mbledhin, apo kush kontrollon “mendimet” e tyre digjitale.
Pra, një “mëmë” teknologjike e financuar nga taksat tona, që lind vetëm për t’i shërbyer një partie.
Në pamje të parë, mund të duket një ide moderne: çdo deputet socialist do të ketë asistentin e vet virtual, që ndjek seancat, regjistron diskutimet dhe raporton gjithçka që ndodh.
Por në realitet, kjo krijon një sistem informacioni të centralizuar, ku çdo fjalë, reagim dhe qëndrim i deputetëve kalon nëpër filtrin e një “agjenti” të programuar nga vetë qeveria.
Këta “fëmijë” nuk do të jenë thjesht ndihmës; ata do të jenë dëgjuesit, regjistruesit dhe raportuesit e çdo lëvizjeje politike.
Një rrjet nervor që mban të lidhur deputetët me “nënën” e madhe – dhe me serverin e saj qeveritar.
Në fund, ky nuk është projekt për “lehtësimin e punës” së Kuvendit, por për monitorimin dhe dirigjimin e mendimit të brendshëm të grupit parlamentar.
Ideja që një AI do t’i “sugjerojë” deputetëve sesi të reagojnë, tregon një filozofi pushteti ku mendimi individual zëvendësohet nga algoritmi partiak.
Nëse deputeti harron të kthehet nga kafeja, siç tha vetë Rama me humor, “fëmija” do t’i tregojë se çfarë është thënë për të.
Në praktikë, kjo do të thotë që deputetët do të marrin informacion të filtruar, sipas narrativës që qeveria dëshiron të përforcojë.
Inteligjenca artificiale shndërrohet kështu në armë politike për kontrollin e brendshëm, jo në instrument për demokracinë digjitale.
Nëse një qeveri përdor inteligjencën artificiale për të rritur efikasitetin institucional, kjo është përparim.
Por nëse e përdor për të ndërtuar një sistem inteligjent partie, atëherë kemi hyrë në epokën e diktaturës algoritmike.
Në vend të “fëmijëve të Diellës”, ndoshta Shqipërisë i duhen shërbëtorë të publikut, jo të partisë.
ADVERTISEMENT
