Njerëzit që jetuan miliona vite më parë mund të kenë qenë krijues dhe novatorë, sipas një zbulimi të rëndësishëm në veriperëndim të Kenisë. Studiuesit kanë gjetur se paraardhësit tanë primitivë, që jetonin rreth 2.75 milionë vjet më parë në një vend arkeologjik të quajtur Namorotukunan, kanë përdorur vegla guri në mënyrë të vazhdueshme për plot 300 mijë vjet.
Deri tani besohej se përdorimi i veglave nga njeriu i hershëm ishte i rastësishëm dhe nuk zgjaste. Por ky zbulim tregon për herë të parë përpunimi i gurit është trashëguar brez pas brezi për mijëra vjet.
Sipas profesorit David Braun nga Universiteti George Washington, ky rezultat, i publikuar në revistën shkencore Nature Communications, përmbys mënyrën se si kemi kuptuar evolucionin e njeriut. “Menduam se përdorimi i veglave mund të ketë qenë diçka kalimtare, por 300 mijë vjet vazhdimësi tregojnë se nuk është e mundur. Kjo është një dëshmi e qartë e sjelljes së qëndrueshme,” u shpreh ai, shkruan BBC.
Arkeologët kaluan një dekadë duke gërmuar në Namorotukunan dhe zbuluan mbi 1,300 copëza të mprehta guri, gurë çekiçë dhe bërthama guri, të gjitha të punuara me kujdes duke goditur gurë të marrë nga shtretërit e lumenjve. Kjo teknikë njihet si teknologjia “Oldowan”, e para metodë e përhapur për krijimin e veglave prej guri.
Në shtresat më të thella të tokës u gjetën mjete më të vjetra, duke treguar përdorim të vazhdueshëm për qindra mijëra vjet. Sipas gjeoshkencëtarit Dan Palcu Rolier nga Universiteti i São Paulo-s, kjo tregon një nivel të lartë njohurish. “Ata ishin gjeologë të jashtëzakonshëm, dinin ku të gjenin materialet më të mira dhe veglat e tyre ishin tepër të mprehta, aq sa mund të presin edhe lëkurën,” tha ai.
Provat gjeologjike tregojnë se përdorimi i veglave i ndihmoi këta njerëz të mbijetonin përballë ndryshimeve të forta klimatike, teksa peizazhi kalonte nga moçale të gjelbra në fusha të thata e gjysmë shkretëtira. Ndryshe nga kafshët që detyroheshin të përshtateshin biologjikisht ose të zhvendoseshin, banorët e hershëm të rajonit përdorën teknologjinë për të përshtatur mënyrën se si siguronin ushqimin.
Në këtë mënyrë, këta njerëz të lashtë arritën të kontrollonin mjedisin përreth tyre në vend që të përshtateshin ndaj tij, një hap i hershëm, por vendimtar, në rrugëtimin drejt asaj që sot quajmë njerëzimi. /Skyweb.al















