Nësë shikoni nga dritarja e një avioni do të vini re se majat e krahëve janë të lakuara dhe të ngritura lart. Këto elemente aerodinamike njihen si sharklets ose winglets. Ndonëse duken si pjesë estetike, ato kanë një funksion tepër të rëndësishëm në eficiencën e fluturimit.
Winglets janë zgjatime vertikale ose të lakuara në skajet e krahëve të avionëve, të dizajnuara për të përmirësuar performancën aerodinamike të avionit. Ato ndihmojnë në reduktimin e rezistencës që krijohet nga vorbullat e ajrit që formohen në majat e krahëve gjatë fluturimit.
Sharklets është emri tregtar që kompania Airbus i ka dhënë dizajnit të vet të winglets për avionët e saj, veçanërisht për modelin A320. Në thelb, sharklets janë një lloj winglet-i, por me një emërtim specifik nga Airbus.
Për çfarë shërbejnë?
-
Reduktojnë konsumin e karburantit
Sharklets dhe winglets ndihmojnë në zvogëlimin e turbulencës që krijohet në majat e krahëve, duke përmirësuar rrjedhën e ajrit dhe zvogëluar rezistencën e ajrit. Kjo do të thotë më pak fuqi e nevojshme për të fluturuar, pra, më pak karburant i konsumuar. Për linjat ajrore, kjo përkthehet në kursime të mëdha ekonomike. -
Rrisin distancën e fluturimit
Me më pak konsum karburanti dhe efikasitet të përmirësuar, avionët me winglets mund të përshkojnë distanca më të gjata pa ndalesa për furnizim me karburant. -
Reduktojnë ndotjen dhe emetimet e CO₂
Efikasiteti më i madh përkthehet në më pak djegie karburanti dhe rrjedhimisht në më pak ndotje të ambientit. Kjo është një nga arsyet pse winglets janë bërë standard në shumë avionë modernë. -
Përmirësojnë stabilitetin dhe manovrueshmërinë
Në disa raste, ato ndihmojnë edhe në përmirësimin e manovrimit të avionit dhe qëndrueshmërisë në ajër, veçanërisht në fluturimet me erëra të forta ose gjatë ngritjes dhe uljes.
Pse quhen “sharklets”?
Fjala “sharklet” vjen nga ngjashmëria vizuale që ka kjo pjesë me pendën e një peshkaqeni. Airbus e përdori këtë emër për të dalluar dizajnin e saj nga emri i përgjithshëm “winglet” që përdorej më parë nga Boeing dhe prodhues të tjerë.
Sharklets dhe winglets janë një shembull perfekt i inxhinierisë ajrore që kombinojnë elegancën me funksionalitetin. Ato mund të duken si detaje të vogla në krahasim me përmasat e një avioni, por ndikimi i tyre është i madh në kosto, mjedis dhe siguri.
Prandaj, herën tjetër që të fluturoni, shikoni me vëmendje majat e krahëve, aty fshihet një nga sekretet e fluturimit efikas. /skyweb.a.
