Rreziku i varfërisë mbetet i lartë në vend, pavarësisht përmirësimeve të raportuara. Të dhënat zyrtare të INSTAT për Anketën e të Ardhurave dhe Nivelit të Jetesës 2024 tregojnë se 22,7% e popullsisë është në prag të varfërisë, rreth 545 mijë persona mbi një popullsi prej 2,4 milionë banorësh.
Pa efektin e pensioneve dhe përfitimeve sociale, rreziku do të ngjitej në 36,7%, që përkthehet në gati 900 mijë njerëz.
Kufiri i rrezikut për të qenë i varfër në 2024 është vlerësuar 324.336 lekë në vit për person. INSTAT llogarit se përfshirja e pensione ve/familjareve ul rrezikun në 22,7%, ndërsa nëse do të përjashtoheshin të gjitha përfitimet sociale(pensionet dhe ndihmat), rreziku do të ishte 36,7%.
Diferenca tregon rolin kritik të transf erteve sociale në zbutjen e varfërisë.
INSTAT raporton gjithashtu një përmirësim modest të panoramës sociale: rreziku i varfërisë relative zbriti në 19,2% në 2024, ndërsa privimi material e social i thelluar ra në 32,8%.
Megjithatë, përmasat mbeten të larta dhe konfirmojnë se një pjesë e konsiderueshme e familjeve shqiptare jeton pranë kufirit të mbijetesës.
Ekspertët theksojnë se këto shifra nuk matin vetëm të ardhurat, por edhe elasticitetin e familjeve ndaj goditjeve (çmime, shëndet, punësim).
Prandaj, përveç ruajtjes së rrjetit social (pensione e ndihma), kërkohen politika që rrisin të ardhurat neto: ulje e kostove bazë (ushqim, qira, energji), rritje e punësimit formal dhe arsimim profesional, si dhe shërbime publike më efikase që ulin shpenzimet direkte të familjeve.
Në thelb: pa transferte sociale, varfëria do të prekte gati një në tre shqiptarë; me to, në prag të varfërisë mbetet ende rreth një në pesë.
Kjo e bën të qartë se mbrojtja sociale është jetike, por jo e mjaftueshme pa rritje reale të të ardhurave dhe ulje të kostove të jetesës. /skyweb.al
