Shqipëria përballet me një krizë serioze shëndetësore të shkaktuar nga ndotja e ajrit, sipas raportit më të fundit “State of Global Air 2025” të publikuar nga Health Effects Institute. Sipas të dhënave, mbi 2,300 vdekje në vit lidhen me ndotjen e ajrit, me një normë vdekshmërie prej 56 për 100,000 banorë, gati tre herë më e lartë se mesatarja e Bashkimit Europian.
Rreth 96% e këtyre vdekjeve shkaktohen nga sëmundje jo të transmetueshme si sëmundjet kardiovaskulare, kanceri dhe demenca. Veçanërisht shqetësues është fakti se një në tre vdekje nga demenca në vend lidhet me ekspozimin ndaj ajrit të ndotur.
Në nivel global, ndotja e ajrit mbetet faktori kryesor mjedisor i rrezikut për shëndetin, duke shkaktuar 7.9 milionë vdekje në vitin 2023. Ekspertët paralajmërojnë se asnjë objektiv zhvillimi nuk mund të arrihet pa adresuar këtë problem, ndërsa bëjnë thirrje për masa urgjente për reduktimin e ndotjes, përfshirë investime në energji të pastra, transport publik dhe monitorim të vazhdueshëm të cilësisë së ajrit.
Përmirësimi i monitorimit në qytete dhe mjedise të mbyllura, si shkollat dhe qendrat tregtare, si dhe ndërgjegjësimi i publikut për rreziqet shëndetësore, janë ndër hapat e parë që rekomandohen për të mbrojtur shëndetin e qytetarëve dhe për të ulur ndotjen në Shqipëri. /Skyweb.al
