Një strukturë e madhe dhe e lashtë e zbuluar në Meksikë mund të hedhë dritë mbi mënyrën se si qytetërimi i hershëm Maja e konceptonte botën, raportoi BBC. Sipas arkeologëve, kompleksi 3.000-vjeçar i njohur si Aguada Fénix ka qenë një “kozmogram”, pra një paraqitje gjeometrike e universit.
Zbulimi fillestar më 2020 përfshinte një gropë të madhe në formë kryqi, të fshehur nën xhunglën e dendur. Më vonë, studiuesit zbuluan se ajo ishte vetëm një prej shumë strukturave të ngjashme, të vendosura njëra mbi tjetrën dhe të lidhura përmes kanaleve. Në total, këto formacione përbëjnë mbi 3,8 milionë metra kub material – ekuivalente me më shumë se 1.500 pishina olimpike.
Struktura ndodhet në Tabasco, pranë Gjirit të Meksikës, ku një ekip nga Universiteti i Arizonës përdori teknologjinë me rreze lazer për të identifikuar formën e saj të plotë nga ajri. Brenda gropave u zbuluan pigmente me ngjyra, të cilat përfaqësojnë katër drejtimet kryesore të horizontit: bluja Veriun, okra Jugun, jeshilja Lindjen dhe guaska e detit me perla Perëndimin. Studiuesit i konsiderojnë këto gjetje si shembujt më të hershëm të këtij sistemi simbolik në Mesoamerikë.
Specialisti i pavarur i Maja-ve, James A. Doyle, tha se format e kryqit dhe kodi i ngjyrave të integruar në arkitekturë janë një pasqyrim fizik i mënyrës se si Maja-t konceptonin renditjen e botës. Ai shtoi se diga dhe kanalet tregojnë rëndësinë e ujit si në aspektin praktik ashtu edhe në atë ritual.
Duke vlerësuar përmasat e strukturës, studiuesit besojnë se janë dashur të paktën 1.000 njerëz dhe disa vite punë për të gdhendur dhe ndërtuar këtë kompleks monumental. Hapësira e gjerë mund të ketë shërbyer gjithashtu si vend për tregti, takime dhe ceremoni të shenjta.
Përveç pigmenteve, arkeologët kanë gjetur edhe skulptura prej nefriti, që shtojnë prova mbi funksionin ceremonial të këtij vendi të jashtëzakonshëm të kulturës Maja /skyweb.al















