Çmimet e mallrave dhe shërbimeve ndryshojnë ndjeshëm nga njëri vend në tjetrin në kontinentin europian, duke krijuar kontraste të forta edhe midis shteteve fqinje. Për të krahasuar më saktë koston e jetesës, Eurostat përdor indeksin e nivelit të çmimeve, i llogaritur përmes Pariteteve të Fuqisë Blerëse që mat se çfarë sasia e njëjtë e parave mund të blejë në çdo vend.
Të dhënat më të fundit të Eurostat për vitin 2024 mbështeten në mbi 2000 çmime mallrash dhe shërbimesh të monitoruara në 36 vende të Europës. Ato tregojnë një hendek të theksuar midis Zvicrës si vendi më i shtrenjtë dhe Turqisë si vendi më i lirë.
Zvicra renditet në krye me një nivel çmimesh që arrin 184 për qind të mesatares së Bashkimit Europian. Në kahun tjetër, Turqia ka çmimet më të ulëta në kontinent, vetëm 47 për qind të mesatares së BE-së. Kjo e bën jetesën në Zvicër rreth 3.9 herë më të kushtueshme se në Turqi.
Në Bashkimin Europian, Luksemburgu rezulton vendi më i shtrenjtë me çmime 51 për qind mbi mesataren, ndërsa Bullgaria dhe Rumania janë më të lirat me vetëm 57 për qind të mesatares së BE-së.
Shqipëria ndër vendet më të lira në Europë
Edhe Shqipëria renditet ndër vendet me kosto më të ulët jetese, së bashku me shtetet e tjera kandidate për në BE si Maqedonia e Veriut, Serbia dhe Bosnja e Hercegovina. Këto vende kanë përfituar nga kosto më të ulëta pune dhe struktura më të lira ekonomike krahasuar me vendet e Europës Perëndimore dhe Nordike.
Danimarka, Irlanda dhe Islanda në krye të listës së vendeve të shtrenjta
Përveç Zvicrës dhe Luksemburgut, në grupin e vendeve më të shtrenjta përfshihen edhe Danimarka me 143 për qind, Irlanda me 141 për qind dhe Islanda. Edhe Norvegjia, Finlanda dhe Suedia qëndrojnë mbi mesataren e BE-së, duke reflektuar një model të vendeve me të ardhura të larta, monedha të forta dhe pagë minimale të lartë.
Sipas ekspertëve, arsyeja kryesore për këto nivele të larta çmimesh është produktiviteti më i lartë dhe kostot më të mëdha të punës. Në Luksemburg për shembull një orë pune kushton rreth 55 euro, ndërsa në Bullgari vetëm 11 euro.
Eurostat ofron dy tregues kryesorë për të matur koston reale të jetesës. Konsumi Aktual Individual përfshin edhe shërbimet publike si arsimi dhe shëndetësia, ndërsa Shpenzimet për Konsum Final të Familjeve pasqyrojnë çfarë shpenzojnë qytetarët realisht me të ardhurat e tyre.
Megjithatë të ardhurat nuk përfshihen në krahasimet e nivelit të çmimeve. Kjo do të thotë që një vend mund të jetë i shtrenjtë sipas çmimeve, por banorët e tij mund të përballojnë më shumë për shkak të pagave të larta.
Pabarazi të mëdha sipas kategorive
Çmimet ndryshojnë ndjeshëm edhe sipas kategorive të konsumit. Për shembull, çmimi i alkoolit dhe duhanit në Irlandë është gati trefishi i atij në Bullgari, respektivisht 205 për qind dhe 69 për qind e mesatares së BE-së.
Të dhënat e publikuara nga Eurostat tregojnë se pavarësisht afërsisë gjeografike, kostoja e jetesës mbetet shumë e ndryshme nëpër Europë, një realitet që ndikon drejtpërdrejt në standardin e jetesës së qytetarëve dhe fuqinë e tyre reale blerëse. /skyweb.al
