Nga Skyweb.al
Tragjedia e fundit e Air India në Indi, ku humbën jetën mbi 270 persona, së bashku me disa incidente të tjera të ndodhura në javët e fundit, kanë rikthyer ndjenjën e frikës tek shumë udhëtarë.
Pamjet dramatike në media, informacionet e shpërndara me shpejtësi në rrjetet sociale dhe raportimet e vazhdueshme e kanë krijuar përshtypjen se incidentet ajrore po shtohen.
Por sa real është ky perceptim?
A po bëhet vërtet më i rrezikshëm fluturimi me avion apo jemi përballë një pasqyrimi më intensiv mediatik të çdo ngjarjeje që ndodh kudo në botë?
Në një analizë të publikuar më 18 nëntor 2024, prestigjiozja The Economist theksonte se “qiejt janë bërë më të ngushtë dhe më të rrezikshëm”, duke nënvizuar faktin që zhvillimet gjeopolitike dhe konfliktet e shumta po kufizojnë hapësirat ajrore të sigurta.
Si pasojë, kompanitë ajrore detyrohen të fluturojnë në korridore gjithnjë e më të ngjeshura, çka rrit vështirësinë e menaxhimit të trafikut ajror dhe rrit kostot e operimit.
Dy faktorët kryesorë që ndikojnë perceptimin aktual
1. Konfliktet e armatosura dhe kufizimi i hapësirës ajrore
Rasti i rrëzimit të avionit civil të Azerbajxhanit mbi Çeçeni pas goditjes me raketë ruse është shembulli më i freskët i këtyre rreziqeve. Ky është incidenti i dytë i tillë në 10 vitet e fundit në rajon. Aktualisht, shumë prej hapësirave ajrore mbi zonat e konfliktit si Ukraina, Siria, Libia, Sudani apo sëfundmi dhe Iranit shmangen nga fluturimet komerciale për arsye sigurie. Rusia gjithashtu ka mbyllur hapësirën ajrore për shumë prej kompanive perëndimore.
Reduktimi i këtyre hapësirave detyron kompanitë ajrore të përdorin korridore më të kufizuara, ku fluksi i avionëve është më i lartë dhe kërkon një koordinim më të sofistikuar midis kontrolleve të trafikut ajror.
Edhe pse kjo rrit kompleksitetin operacional, protokollet e sigurisë mbeten të njëjtat dhe masat mbrojtëse janë rritur ndjeshëm.
2. Rritja e jashtëzakonshme e fluksit të fluturimeve
Industria e aviacionit po përjeton sot një rritje historike. Kompani të mëdha ajrore, veçanërisht në Azinë Jugore dhe Lindjen e Mesme, po porosisin qindra avionë të rinj në prag të zgjerimeve masive të fluturimeve.
Arabia Saudite, India, Vietnami dhe Indonezia janë ndër tregjet që pritet të përjetojnë boom gjatë dekadës së ardhshme.
Sipas Statista, në vitin 2024 janë shitur rreth 4.9 miliardë bileta ajrore në mbarë botën, dhe deri në fund 2025 pritet që ky numër të thyejë çdo rekord të mëparshëm.
Flightradar raportoi se më 25 nëntor 2024 janë gjurmuar mbi 122 mijë fluturime brenda një dite të vetme, pa asnjë incident të rëndë për t’u raportuar, përcjell skyweb.al.
Është logjike që me rritjen e volumit të fluturimeve, edhe numri absolut i incidenteve të vogla operative të duket më i lartë, por në realitet, përqindja e tyre krahasuar me totalin e fluturimeve mbetet shumë e ulët.
Pse fluturimi me avion mbetet mënyra më e sigurt e udhëtimit?
Pavarësisht perceptimeve që krijohen pas çdo aksidenti dramatik, statistikat ndërkombëtare vazhdojnë të konfirmojnë se fluturimi me avion është forma më e sigurt e transportit në planet.
-
Sipas të dhënave të ICAO, në vitin 2023 kishte vetëm 1 aksident fatal për çdo 13.7 milion fluturime komerciale.
-
Në krahasim, transporti rrugor mbetet mijëra herë më i rrezikshëm, me qindra mijëra vdekje çdo vit globalisht.
-
Sistemet moderne të avionëve janë të pajisur me dhjetëra mekanizma automatike sigurie, duke përfshirë sisteme të avancuara navigimi, kontrolli të motit, parandalim të përplasjes në ajër (TCAS), sisteme të menaxhimit të motorëve dhe kontrolle të vazhdueshme të mirëmbajtjes.
-
Pilotët trajnohen vazhdimisht dhe në mënyrë periodike për të përballuar situata emergjente, ndërkohë që kompanitë ajrore dhe autoritetet e kontrollit ajror kanë protokolle strikte sigurie që përsosen çdo vit.
Çdo incident, sado i vogël, analizohet në mënyrë të detajuar dhe çon në përmirësime të vazhdueshme të standardeve. Kultura e sigurisë në aviacion është një nga më rigorozet dhe më të monitoruarat në çdo industri globale.
Edhe pse incidentet e fundit kanë rikthyer frikën në opinionin publik, faktet flasin qartë: fluturimi mbetet mënyra më e sigurt për të udhëtuar.
Një kombinim i zhvillimeve gjeopolitike dhe rritjes së fluksit të fluturimeve krijon më shumë raste raportimi, por nuk përkthehet në rritje të rrezikut real për udhëtarët. Industria e aviacionit civil vazhdon të mbetet një model i përparuar i teknologjisë, profesionalizmit dhe angazhimit absolut për sigurinë e jetës. /skyweb.al
